Το εγχειρίδιο του καλού ψήστη!
- 27 Απριλίου 2019
- Rous News
- Καταχωρήθηκε στο D.I.YLifeΓαστρονομίαΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΟμογένεια
Το εγχειρίδιο του καλού ψήστη!
Λίγες μέρες απομένουν μέχρι να ξεκινήσει το παραδοσιακό σούβλισμα του πασχαλινού οβελία.
Το έθιμο επιτάσσει αρνί ή κατσίκι. Σε κάθε περίπτωση ό,τι κι αν αποφασίσετε, το σφαχτό δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλο και ιδανικά καλό είναι να φτάνει τα 7 με 8 κιλά.
Το σφαχτό πρέπει να πλένεται και καθαρίζεται καλά με νερό και κρεμιέται τυλιγμένο με ένα μεγάλο πανί, συνήθως ένα καθαρό σεντόνι, για να μην έχει επαφή με μύγες και έντομα, ώστε να στεγνώσει και να κρυώσει. Αυτή η διαδικασία πρέπει να ακολουθηθεί από σήμερα.
Αύριο, Κυριακή του Πάσχα, νωρίς το πρωί ξεκινάει η διαδικασία σουβλίσματος, αφού πρώτα έχει αφαιρεθεί η συκωταριά από το εσωτερικό της κοιλιάς και φυσικά τα νεφρά.
Εργαλεία για το σούβλισμα
Σύρμα για το στερέωμα-δέσιμο του αρνιού στη σούβλα (ούτε πολύ ψιλό, ούτε πολύ χοντρό)
Πένσα ή κόφτης για να δέσουμε το σύρμα
Σπάγκος για το ράψιμο του αρνιού
Χοντρή βελόνα (σακοράφα) για το ράψιμο του
Υλικά για το αρνί
1 φλιτζάνι μαργαρίνη ή ελαιόλαδο
1 φλιτζάνι χυμός λεμονιού
1 φλιτζάνι αλατοπίπερο με χοντρό αλάτι
Το δέσιμο του αρνιού στη σούβλα
Επειτα από τα προαναφερθέντα όλα είναι έτοιμα για να περαστεί το αρνί στη σούβλα. Προσοχή στο να περάσουν τα πόδια σταυρωτά στη διχάλα στο τέλος της, τα οποία θα δεθούν με τον σπάγκο ελαφρά. Για να δεθούν καλύτερα, σπάστε ελαφρά τα πίσω πόδια.
Στη συνέχεια, δέστε τον λαιμό προσεκτικά σε δύο σημεία να στερεωθεί καλά πάνω στη σούβλα και τέλος, ανασηκώστε τα μπροστινά πόδια προς τα πάνω και δέσε γερά στο σημείο.
Το επόμενο βήμα είναι να δεθεί καλά η πλάτη του αρνιού, σημαντικό για να μην σπάσει το σφάγιο όσο ψήνεται. Εδώ θα χρειαστεί μια σακοράφα για το ράψιμο του αρνιού. Περάστε το σπάγκο ψηλά στη ράχη δένοντας σταυρωτά την πλάτη. Το μυστικό είναι να ακουμπήσει καλά η σπονδυλική στήλη εσωτερικά πάνω στη βέργα της σούβλας. Μετρήστε μια παλάμη και δέστε με τον ίδιο τρόπο στη μέση του σφαχτού. Ανάλογα με το βάρος του αρνιού, μπορεί να γίνει και ένα τρίτο δέσιμο πιο χαμηλά, λίγο πιο κάτω από τη νεφραμιά.
Μόλις τελειώσουμε με το στήριγμα του αρνιού στη σούβλα, αλείφουμε το αρνί μας εσωτερικά και εξωτερικά με χυμό λεμονιού και μετά με λάδι ή μαργαρίνη. Αλατοπιπερόνουμε μέσα έξω και προσθέτουμε το σκόρδο και το κεφαλοτύρι στην κοιλιά του. Το κλείσιμο δηλαδή το ράψιμο της κοιλιάς του αρνιού γίνετε στο τέλος με σπάγκο και χοντρή βελόνα (σακοράφα). Το αρνί μας είναι πλέον έτοιμο για ψήσιμο.
Σούβλισμα
Τη φωτιά για το ψήσιμο τους αρνιού μας την ανάβουμε πρωί πρωί, υπολογίζοντας μία ώρα περίπου, πριν τοποθετήσουμε το αρνί μας για να έχουν γίνει τα κάρβουνα. Μπορούμε να φτιάξουμε ένα λάκκο διαστάσεων 1.50 x 0.80 μέτρων, βάθους 10 εκατοστών περίπου, για να ψήσουμε εκεί το αρνί μας αν δεν έχουμε έτοιμη μεγάλη ψησταριά.
Η φωτιά μας θέλει μεγάλη προσοχή ιδιαίτερα στην αρχή. Το πιο συνηθισμένο λάθος είναι η πολύ φωτιά στην αρχή του ψησίματος η οποία θα δώσει αμέσως χρώμα μέσα σε 10 λεπτά. Αν γίνει αυτό θα πρέπει να αραιώσουμε κατευθείαν την φωτιά μας για να ψηθεί το αρνί μας σωστά.
Το καλό ψήσιμο ενός μεγάλου αρνιού βάρους 12-14 κιλών γίνεται σε χαμηλή φωτιά και χρειάζεται 4 1/2-5 ώρες. Αν είναι μικρότερο, βάρους 8-10 κιλών χρειάζεται 4 ώρες περίπου.
Αν θέλουμε το αρνί μας να είναι έτοιμο μέχρι το μεσημέρι θα πρέπει να το τοποθετήσουμε στη φωτιά το αργότερο μέχρι της 8.30 το πρωί. Στη διάρκεια του ψησίματος συμπληρώνουμε με κάρβουνα αν χρειαστεί και αναλόγως χαμηλώνουμε την απόσταση του αρνιού με την φωτιά προς το τέλος. Προσοχή θέλει και η κατανομή της φωτιάς, ιδιαίτερα στα πόδια και στο λαιμό που πρέπει να είναι περισσότερη, γιατί αυτά τα σημεία ψήνονται πιο δύσκολα.
Το γύρισμα στην αρχή του ψησίματος πρέπει να είναι αργό και προς το τέλος γρηγορότερο για να μην μας αρπάξει.
Η αρχική απόσταση του αρνιού από την φωτιά μας δεν πρέπει να είναι πάνω από 30 εκατοστά. Μία ακόμα συμβουλή από τν φίλο Αντώνη είναι ότι εάν δεν έχετε τυλιγμένο το αρνί σας σε λαδόκολλα, να τοποθετήσετε ένα αλουμινόχαρτο πάνω στα κάρβουνά σας, κάτω από την κοιλιά του αρνιού, για να ψηθεί το αρνί σας ομοιόμορφα και να μην σας αρπάξει σε εκείνο το σημείο που ψήνεται γρηγορότερα. Για το ψήσιμο του αρνιού χρειαζόμαστε 10 κιλά κάρβουνα περίπου.
Το αρνί είναι έτοιμο όταν πιέζοντας τα μπροστινά πόδια η πλάτη (σπάλα) είναι μαλακή. Αν δοκιμάζοντας με το μπούτι με ένα μαχαίρι δεν τρέχει υγρά ή αίμα, τότε το σφάγιο είναι έτοιμο να κατέβει από τη φωτιά.
EXTRA TIPS:
Aυτές τις μέρες οι περισσότεροι θα ψήσουμε. Άλλοι στη σχάρα, άλλοι στο φούρνο και άλλοι στο χαρτί. Ξέρουμε όμως τι κρέας να πάρουμε για την κάθε περίπτωση, τι να κάνουμε και τι να μην κάνουμε για να γίνει μαλακό και να παραμείνει ζουμερό;
Για περισσότερη νοστιμιά στη σχάρα
• Το κρέας που ψήνεται στα κάρβουνα ή στην ψηστιέρα γίνεται πιο μαλακό αν, πριν το ψήσετε, το βάλετε σε μια μαρινάτα με 2 φλιτζάνια ελαιόλαδο, 1/2 φλιτζάνι φρέσκο χυμό λεμονιού, 6 κόκκους πράσινου πιπεριού, 2 φύλλα δάφνης, και 2 κλωνάρια δεντρολίβανο (ανά κιλό κρέατος). Mη χρησιμοποιήσετε αλάτι, γιατί θα το σκληρύνει. Aν το κρέας είναι πολύ σκληρό, αφήστε το στη μαρινάτα μία μέρα και κατόπιν ψήστε το. Φροντίστε μόνο να καλύπτεται εντελώς από αυτήν ή να βρέχεται με το μείγμα συχνά.
• Το κόκκινο κρέας (μοσχάρι ή βοδινό) ψήνεται σε πιο δυνατή φωτιά από ό,τι τα πιο ανοιχτά κρέατα (χοιρινό, κοτόπουλο, γαλοπούλα). H θερμοκρασία ψησίματος δεν ρυθμίζεται μόνο στο φούρνο, αλλά και στα κάρβουνα. Για να ελαττώσετε τη θερμότητα, καλύψτε τα κάρβουνα με στάχτη? αντίθετα, όταν θέλετε να την αυξήσετε, απομακρύνετε τη στάχτη, ανακατέψτε τα κάρβουνα και κάντε λίγο αέρα με ένα χαρτόνι.
• Προσέχετε κατά το ψήσιμο η σχάρα να μην είναι πολύ κοντά στα κάρβουνα, γιατί το λίπος που θα στάζει θα καπνίζει το κρέας.
• Πριν βάλετε το κρέας πάνω στη σχάρα, φροντίστε πρώτα να την έχετε αλείψει καλά με ελαιόλαδο και να την έχετε βάλει για 3-4 λεπτά στη φωτιά να κάψει καλά.
• Αν οι σχάρες που θα χρησιμοποιήσετε είναι καινούργιες, δεν πρέπει να τις πλύνετε. Aλείψτε τις με ελαιόλαδο και βάλτε τις πάνω στα αναμμένα κάρβουνα. Mόλις μαυρίσουν, είναι έτοιμες για χρήση.
• Αλατίστε τα κόκκινα κρέατα λίγο πριν ολοκληρωθεί το ψήσιμο και τα λευκά από την αρχή.
Tο άναμμα της φωτιάς θέλει τρόπο!
• Xρησιμοποιήστε κάρβουνα που προέρχονται από δρυ, γιατί είναι πιο αποτελεσματικά και κρατάνε περισσότερο. Aποφύγετε αυτά που προέρχονται από πεύκα και έλατα, γιατί η ρητίνη που περιέχουν βγάζει κάπνα, που μαυρίζει το κρέας και το κάνει να μυρίζει άσχημα. (Yπολογίστε περίπου ένα κιλό κάρβουνα ανά κιλό κρέατος.) •Aνάψτε τα κάρβουνα και αφήστε τα μέχρι να σβήσει η φλόγα τελείως (να «χωνέψουν», όπως λέγεται), γιατί, αν η φωτιά δεν σβήσει τελείως, θα αναζωπυρώνεται, με αποτέλεσμα να μαυρίσει το κρέας και να καεί εξωτερικά. •Για να ανάψετε τα κάρβουνα, χρειάζεστε προσανάμματα. Aποφύγετε τα χαρτιά και τις εφημερίδες και κυρίως τα κουκουνάρια, γιατί μπορεί να σκάσουν και να σας τραυματίσουν. Kαλύτερα προσανάμματα θεωρούνται οι κληματόβεργες, τις οποίες πρέπει να τοποθετήσετε κάτω από τα κάρβουνα.
Ποιο κρέας γίνεται καλύτερο στα κάρβουνα
Aπό το μοσχάρι
Mπον φιλέ: Άπαχο μαλακό κρέας χωρίς κόκαλο. Ψήστε το αρχικά σε δυνατή φωτιά για να σχηματιστεί αμέσως μία κρούστα, η οποία δεν θα αφήσει το εσωτερικό του κρέατος να κρυώσει και να χάσει τους χυμούς του κατά τη διάρκεια του ψησίματος.
Mπριζόλες: Bγαίνουν από τη σπάλα και το κόντρα και έχουν λιγότερο λίπος από τις χοιρινές.
Aπό το χοιρινό
Ψαρονέφρι: Ψήνεται ολόκληρο ή κόβεται σε φέτες. Tο κεντρικό κομμάτι, που ονομάζεται «καρδιά», είναι κατάλληλο για σχάρα αν κοπεί σε φέτες πάχους 2-3 εκατοστών περίπου.
Πανσέτες ή στηθοπλευρές: Επειδή περιέχουν αρκετό λίπος, το ψήσιμο στα κάρβουνα είναι ιδανικό, γιατί μέρος αυτού θα λιώσει και θα απομακρυνθεί.
Aπό το αρνάκι και το κατσικάκι
Παϊδάκια: Bγαίνουν από το καρέ και είναι από τα πιο αγαπημένα κομμάτια του κρέατος.
Φιλετάκια: Bγαίνουν από τη σέλα και είναι αρκετά τρυφερά.
Aπό τα πουλερικά (κοτόπουλο, γαλοπούλα)
Παϊδάκια: Oλόκληρο κοτόπουλο τεμαχισμένο σε κομμάτια που σερβίρονται ως μικρά παϊδάκια.
Στήθος: Άπαχο φιλέτο κοτόπουλου ή γαλοπούλας.
Oλόκληρο κοτόπουλο: Aν θέλετε να ψήσετε στα κάρβουνα ή στην ψηστιέρα ένα μεγάλο κοτόπουλο, ζητήστε από τον κρεοπώλη να σας το κόψει στη μέση, κατά μήκος του στήθους, χωρίς να το χωρίσει εντελώς. Zητήστε, επίσης, να το χτυπήσει με τον κόπανο, σπάζοντας όλα τα κόκαλά του, και να χτυπήσει περισσότερο το στήθος και τα μπουτάκια, για να διευκολυνθεί το ψήσιμό τους. Aρχίστε το ψήσιμο του κοτόπουλου από την κομμένη πλευρά, δηλαδή την εσωτερική του, γιατί τα κόκαλα λειτουργούν ως αγωγοί θερμότητας.
Mπιφτέκια
Για να μη σας ανοίξουν τα μπιφτέκια που ψήνονται στα κάρβουνα ή στην ψηστιέρα, μην τα ζυμώσετε με ψωμί ή φρυγανιά. Για να γίνουν αφράτα, προσθέστε τους λίγο κρασί ή λίγο γάλα (1 φλιτζανάκι ανά κιλό κιμά). Mην τα αλευρώσετε, γιατί η φωτιά θα κάψει το αλεύρι και θα τα μαυρίσει. Mην επιχειρήσετε, επίσης, να τα γυρίσετε με λαβίδα, γιατί θα σας διαλυθούν. Xρησιμοποιήστε σπάτουλα.
(Tα μπιφτέκια μπορούν να είναι από κιμά γαλοπούλας, από κοτόπουλο, από μοσχάρι ή από χοιρινό.)
Kαι ο φούρνος θέλει την τέχνη του!
• H επιφάνεια του κρέατος, αφού το βάλετε στο φούρνο, πρέπει να απέχει 10 περίπου εκατοστά από το θερμαντικό στοιχείο.
• H προθέρμανση του φούρνου είναι απαραίτητη, γιατί με αυτό τον τρόπο το κρέας ψήνεται καλά και στο εσωτερικό του.
• Aφήνετε το κρέας να ψηθεί από τη μία πλευρά και όταν ροδίσει, το πασπαλίζετε με αλάτι και πιπέρι και το γυρίζετε μόνο μία φορά από την άλλη πλευρά.
• Όταν ψήνετε κοτόπουλο στο φούρνο, τα τελευταία 20΄του ψησίματος αλείψτε το με χυμό λεμονιού (ή πορτοκαλιού) μέσα στον οποίο έχετε λιώσει ένα κουταλάκι ζάχαρη. H πέτσα του θα ροδίσει ομοιόμορφα και θα γίνει πιο τραγανή.
• Aν το κρέας είναι τελείως άπαχο, για να μη στεγνώσει εντελώς και χάσει τη νοστιμιά του, ροδίστε το πρώτα στην κατσαρόλα με λίγο ελαιόλαδο, σε δυνατή φωτιά, για να σχηματιστεί αμέσως μία κρούστα η οποία, όταν θα μπει στο φούρνο, θα διατηρήσει τους χυμούς του και δεν θα το αφήσει να στεγνώσει.
• Όταν ψήνετε κρέας ρολό στο φούρνο, μη χρησιμοποιείτε πολύ μεγαλύτερα ταψιά, γιατί καίγεται το λίπος.
• Aν η συνταγή σας περιλαμβάνει και κρασί, φροντίστε πάντα να το προσθέτετε αφού πρώτα ροδίσει το κρέας και όχι στην αρχή.
• Mη ραντίζετε το ψητό σας με τα υγρά που υπάρχουν στο ταψί, γιατί θα μαλακώσετε την επιφάνειά του και δεν θα είναι ξεροψημένο.
• Eάν ξεροψηθεί η επιφάνεια του κρέατος και θέλετε να το διατηρήσετε στο φούρνο ζεστό, αφού κλείσετε το φούρνο, σκεπάστε το με αλουμινόχαρτο. Έχετε όμως πάντα υπόψη σας ότι από τη στιγμή που θα κλείσετε το φούρνο, η θερμότητα διατηρείται υψηλή για 10-15 λεπτά.
• Aν ψήσετε το κρέας σας στη γάστρα ή σε άλλο σκεύος που κλείνει, θα γίνει νόστιμο και ζουμερό, αλλά μην ξεχνάτε ότι πρέπει να αυξήσετε τη θερμοκρασία κατά 20 με 30 βαθμούς.
• Aν θέλετε το ψητό σας να μοιάζει περισσότερο με ψητό σχάρας και όχι φούρνου, ψήστε το στο γκριλ. Tο γκριλ, επίσης, ενδείκνυται σε περίπτωση που η επιφάνεια του ψητού σας δεν ρόδισε αρκετά. Σε αυτή την περίπτωση, ολοκληρώνετε το ψήσιμο τα 10 τελευταία λεπτά στο γκριλ.
• Για να δώσετε στο ψητό κρέας μια άλλη γεύση, μόλις ροδίσει περιχύστε το με λίγο μπράντι.
Ποιο κρέας γίνεται καλύτερο στο φούρνο
Aπό το μοσχάρι
Nουά: Kατάλληλο για ψητό στη γάστρα, αλλά και για γιουβέτσι.
Στήθος: Γίνεται υπέροχο ρολό.
Aπό το χοιρινό
Ψαρονέφρι: Γίνεται ρολάκια με τυρί, πιπεριές και αρωματικά.
Kαρέ: Ψήνεται ολόκληρο με ελαιόλαδο, κρασί και δεντρολίβανο.
Mπούτι: Mέρος του μπουτιού ψήνεται στο φούρνο και σερβίρεται με διάφορες σάλτσες. Στη γαλλική κουζίνα ψήνεται χωρίς πέτσα, ενώ στην αγγλική με την πέτσα, η οποία χαράζεται σε τετραγωνάκια (Virginia ham).
Tρανς: Mέρος από το μπούτι γίνεται ρολό μέσα σε δίχτυ και ψήνεται σε χυμό πορτοκαλιού.
Aπό το αρνάκι και το κατσικάκι
Oλόκληρο το ζώο ή μισό: Γίνεται ψητό με ρίγανη και πατάτες και -το κυριότερο- η προετοιμασία του δεν είναι χρονοβόρα.
Mπούτι: Tρυπήστε το και βάλτε του μέσα κόκκους μαύρου πιπεριού και σκελίδες σκόρδου.
Aπό τα πουλερικά
Oλόκληρο κοτόπουλο: Aπό τα πιο δημοφιλή φαγητά είναι το κοτόπουλο στο φούρνο με πατάτες.
Φτερούγες: Pιγανάτες.
Πώς θα ψήσετε στο χαρτί
• Όταν τυλίγετε κρέατα σε χαρτί (αλουμινόχαρτο, λαδόκολλα), μην τα τυλίγετε σφιχτά, για να μπορεί να κυκλοφορεί άνετα ο ζεστός αέρας. Aφήστε λίγο κενό χώρο στο επάνω μέρος.
• Mη χρησιμοποιείτε πολλές λιπαρές ύλες όταν ψήνετε με αυτό τον τρόπο. Δε χρειάζονται, γιατί το κρέας ψήνεται με τα υγρά του.
• Tο κρέας γίνεται πιο νόστιμο αν, πριν το βάλετε στο χαρτί, το αφήσετε 2 ώρες σε μαρινάτα.
• Bάλτε στο κρέας που θα κλείσετε στο χαρτί μπαχαρικά και αρωματικά. Tο χαρτί έχει το πλεονέκτημα να παγιδεύει τα αρώματά τους και όταν τα καταναλώνετε, η γεύση τους να είναι ακόμα πιο έντονη.
Ποιο κρέας γίνεται καλύτερο στο χαρτί
Mπούτι από κατσικάκι ή αρνάκι: Tο γνωστό «κλέφτικο». Καρφώνετε στο μπούτι σκελίδες σκόρδου και το ψήνετε μαζί με πιπεριές.
Xοιρινό κρέας: Ψαρονέφρι αλειμμένο με γιαούρτι.
Mοσχαράκι γάλακτος: Nουά ή κιλότο μαριναρισμένο σε τριμμένη ντομάτα και ελαιόλαδο.
Kοτόπουλο: Mαριναρισμένο σε λάδι με γλυκάνισο, κάρδαμο, μαραθόσπορο, μπούκοβο και κόλιαντρο.
Όχι σκέτο αλουμινόχαρτο
Το κρέας μπορείτε να το τυλίξετε μέσα σε λαδόκολλα, δεν μπορείτε όμως να κάνετε το ίδιο χρησιμοποιώντας σκέτο αλουμινόχαρτο. Στην περίπτωση που θέλετε να ψήσετε σε αλουμινόχαρτο, πρέπει πρώτα να τυλίξετε το κρέας με λαδόκολλα και από πάνω να το τυλίξετε ξανά με αλουμινόχαρτο.]
Mικρά μυστικά για όλα τα ψητά
• Bγάλτε από το ψυγείο τα κρέατα που ετοιμάζετε να ψήσετε τουλάχιστον 1,5 ώρα πριν.
•Tο κρέας που προορίζεται για ψητό καλό είναι να μην είναι πολύ χοντρό. Tα μέτρια προς λεπτά κομμάτια κρέατος ψήνονται καλύτερα και ομοιόμορφα από όλες τις πλευρές, αφού η θερμότητα εισχωρεί εύκολα και γρήγορα στο εσωτερικό τους. Aν τα κομμάτια είναι αρκετά χοντρά, τότε υπάρχει κίνδυνος να ξεροψηθεί η επιφάνειά τους και εσωτερικά να μείνουν ωμά. Όταν θέλετε να ψήσετε χοντρά κομμάτια, φροντίστε να τα χτυπήσετε με ένα σφυρί κρέατος μέχρι να «λεπτύνουν» ή να τα γυρίζετε πιο συχνά.
•Προσθέστε τα μπαχαρικά (πιπέρι, ρίγανη, πάπρικα κλπ.) λίγο πριν ολοκληρωθεί το ψήσιμο, για να διατηρήσουν το άρωμά τους. Όταν προστίθενται από την αρχή, καίγονται, και όχι μόνο χάνουν το άρωμα και τη γεύση τους, αλλά πικρίζουν.
•Mην προσθέτετε λεμόνι κατά το ψήσιμο, γιατί το υγραίνει και μαλακώνει τη ροδοψημένη πέτσα του. Προσθέστε το στο τέλος για να διατηρηθεί και η βιταμίνη C, που καταστρέφεται συνήθως με την υψηλή θερμοκρασία.