Δημήτρης Μητσοτάκης: «Το ροκ θα υπάρχει για πάντα, είτε με ελληνικούς στίχους είτε με αγγλικούς. Το ροκ ήρθε στη χώρα μας για να μείνει».
Ο Δημήτρης Μητσοτάκης δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις για όσους ασχολούνται με την ελληνόφωνη ροκ σκηνή.
Συνθέτης, μουσικός, ντράμερ, στιχουργός και ιδρυτής του ιστορικού σχήματος Ενδελέχεια, από τα πιο θρυλικά και καταλυτικά σχήματα της ελληνόφωνης ροκ σκηνής με τους οποίους κυκλοφόρησε 9 δίσκους
Ενδελέχεια (Eros) το 1994, Είναι εδώ ότι είναι και πιο πέρα (Eros) 1996, Βουτιά από ψηλά (FM Records) 1997, Χάρτινες σαΐτες (FM Records) 1999, Καθρέφτης (FM Records) 2000, Στα σύνορα της μέρας (FM Records) 2001, Μια πεταλούδα που ξεφεύγει (FM Records) 2003, Μέσα μου κρύβονται άλλοι (FM Records) 2005, Σ’ ένα μεγάλο αύριο (Sony BMG) 2008.
Μετέπειτα δημιουργός και ερμηνευτής του συγκροτήματος Ευδαίμονες. Εχει κυκλοφορήσει 4 προσωπικούς δίσκους (Ευδαίμονες (Λύρα 2010), Ο μπερντές (Universal 2012), “Kατρακύλες” (Όγδοο 2015, με Γρηγόρη Κλιούμη) και το συλλεκτικό Δεν Χωράμε όλοι (singles από το 2017 μέχρι σήμερα).
Επίσης δημιουργός της μπάντας Ρε Καντίνι.
Συγγραφέας, έχει εκδώσει τέσσερα βιβλία, μυθιστορήματα και διηγήματα, (Καυτή σούπα (Ελλην. Γράμματα 2007), Η Μονοκατοικία (Τόπος, 2009), Υπόγειος (Τόπος, 2013), Τα σκισμένα ημερολόγια (Τόπος, 2019). Επίσης έχει γράψει θεατρικό έργα.
Από το 1994 εργάζεται ως μουσικός επιμορφωτής στο ΚΕΘΕΑ Διάβαση. Έχει εργαστεί ως μουσικός παραγωγός στο ραδιόφωνο. Διευθύνει το μουσικό εργαστήρι του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει δύο κόρες και ζει στην Κυψέλη.
Η συνέντευξη μας έγινε με αφορμή την τελευταία δισκογραφική του δουλειά «Δεν Χωράμε Όλοι – Singles 2017-20» που κυκλοφορεί από τον Μετρονόμο. ‘Οταν όμως έχεις να κάνεις με έναν ιδιοφυή, πολυτάλαντο και πολυπράγμων άνθρωπο σαν τον Δημήτρη, δεν μπορείς να μην μπεις στον πειρασμό να τον ”ανακρίνεις” με αγάπη εφ’ όλης της ύλης.
Συνέντευξη: Δώρα Μοσχοπούλου
Δημήτρη πως βίωσες-βιώνεις τον εγκλεισμό της καραντίνας, ως άνθρωπος πρώτα απ’ όλα, αλλά και ως καλλιτέχνης;
Βρίσκομαι σε αναγκαστική παύση εργασιών από τον Μάρτη του ’20 -ουσιαστικά από τον Φλεβάρη που ο κόσμος ήταν τρομοκρατημένος και δεν πήγαινε σε μουσικά γεγονότα-, και όπως πάει θα βρίσκομαι τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι της χρονιάς αυτής, χωρίς να έχουμε όμως καμιά επίσημη ενημέρωση, απλά υποθέτουμε. Ενάμιση χρόνο δεν έχω πάρει την παραμικρή αποζημίωση λόγω της εργασιακής μου σχέσης με το ΚΕΘΕΑ που είναι μία part time, ωρομίσθια σύμβαση με ελάχιστες απολαβές. Βρίσκομαι δηλαδή εγκλωβισμένος σε μια παράλογη κατάσταση να μην δικαιούμαι κανένα επίδομα αφού φαίνομαι ως μη πληγείς από τα μέτρα παρόλο που μου έχουν απαγορεύσει όλες τις άλλες δραστηριότητες.
Δεν σταματάω παρ’ όλα αυτά, να γράφω και να δημιουργώ. Είναι σε αναμονή τα γυρίσματα μίας μεγάλου μήκους ταινίας, βασισμένης στο μυθιστόρημά μου “Η Μονοκατοικία”, Τόπος 2009, που αναβλήθηκαν λόγω των μέτρων για τον covid. Μία μικρού μήκους ταινία βασισμένη στο διήγημά μου “Η Νανά”, από τα “Σκισμένα Ημερολόγια”, Τόπος 2019. Επίσης έχω ήδη κυκλοφορήσει μέσα στο ’21, τέσσερα νέα σινγκλ στο κανάλι μου Youtube Dimitris Mitsotakis Official και στο Spotify.
Τι θα έπρεπε να έχει γίνει διαφορετικά από την κυβέρνηση, κατά την άποψή σου, ως προς την μέριμνα για εσάς τους καλλιτέχνες στην περίοδο του κορονοϊού; Πες πως είσαι Υπουργός πολιτισμού (αν όχι Πρωθυπουργός που έχεις και το ίδιο επίθετο), τι θα έκανες;
Να μας εξορίσουν… θα ήταν πιο τίμιο. Ο Μάνος Χατζιδάκις είχε πει κάποτε: «Την ανυπαρξία πολιτισμού, άλλωστε, αποδεικνύει και η ύπαρξη υπουργείου Πολιτισμού. Παλαιότερα δεν υπήρχε υπουργείο Πολιτισμού. Υπήρχε υπουργείο Παιδείας. Από την ώρα που τα απολυταρχικά καθεστώτα ανακάλυψαν τη σημασία του πώς να καθοδηγούν και πως να επιβάλλουν πολιτισμό, έφτιαξαν και ομώνυμο υπουργείο. Με πρώτο διδάξαντα τον Γκαίμπελς». Συμφωνώ απόλυτα με τον αιρετικό Μάνο. Όσο για την προβοκατόρικη ερώτησή σου (γέλια) θα σου απαντήσω: μακριά από μένα αυτά!
Είσαι από τους καλλιτέχνες που δεν φοβούνται να πάρουν ανοιχτά θέση με θάρρος. Πιστεύεις στην στρατευμένη τέχνη ή ο καλλιτέχνης πρέπει να μιλάει μόνο μέσω της εκάστοτε τέχνης του;
Κάθε καλλιτέχνης εκφράζει, με το έργο του την πολιτική αλλά και τη φιλοσοφική του θέση και άποψη. Έτσι λοιπόν, αν το δεχτούμε αυτό, όλοι είμαστε στρατευμένοι. Δεν μιλάω για την στρατευμένη τέχνη του παρελθόντος που επιβλήθηκε από τα εκάστοτε καθεστώτα για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένες ιδεολογίες. Εκεί τα πράγματα είχαν να κάνουν είτε με την ελεύθερη στράτευση του καλλιτέχνη, στην περίπτωση που υπηρετούσε τα ιδανικά του και που μπορούσε να φτάσει σε υψηλής ποιότητας καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, είτε, όμως, και με μια επιβεβλημένη από την εξουσία στράτευση με έργα προπαγανδιστικά και, στο μεγαλύτερο ποσοστό, χαμηλής αξίας.
Πάμε τώρα στον νέο σου δίσκο ”Δεν χωράμε όλοι”, πες’ μου τι εκφράζεις μέσα από αυτόν και τι σε εμπνέει για να γράψεις. Κάθε τι μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης, από ένα φυσικό φαινόμενο μέχρι ένα συμβάν στο δρόμο, κι από μια οδυνηρή σκέψη μέχρι ένα γλυκό όνειρο. Δεν υπάρχει συνταγή όπως και ποτέ δεν ξέρεις τι είναι αυτό που θα σε κινητοποιήσει ώστε να κάτσεις και να γράψεις ένα τραγούδι. Αρκεί να έχεις ευαίσθητες κεραίες και ανοιχτούς δέκτες. Στο Δεν Χωράμε Όλοι υπάρχουν τραγούδια διαφορετικών διαθέσεων και θεμάτων όπως άλλωστε θεωρώ πως είναι και όλη μου η τραγουδιστική πορεία μέχρι σήμερα. Θα βρει κάποιος από την πολυσυζητημένη “Κυρά Κατίνα” έως το πικρά σκωπτικό “Κούλη Θα Αλλάξω Επίθετο”, τραγούδια δυναμικά και πολιτικά όπως η “Πρέσα” και το “Ακούω Φωνές” μέχρι το ονειρικό “Μην Ακούς Κανένα”… Ό,τι δηλαδή κυκλοφόρησα ως σινγκλ από τις αρχές του ’17 έως το τέλος του ’20.
Πιστεύεις ότι η ”έκρηξη” της τεχνολογίας σε συνδυασμό με την ”υπερπληροφόρηση” από τραγούδια και οι μουσικές πλατφόρμες βοηθάνε εν τέλει έναν καλλιτέχνη ή όχι;
Έχω αναρτήσει σχετικά ένα εκτενέστατο κείμενο με τίτλο “Σκουπίδια”. Σου παραθέτω ένα σχετικό απόσπασμα: «Οι καλλιτέχνες πορεύονται, πλέον, μόνοι τους, χωρίς χορηγούς, χωρίς παραγωγούς με αποτέλεσμα η τέχνη και το τραγούδι ειδικότερα να είναι, στις μέρες μας, πιο ταξικό ή πιο ερασιτεχνικό από ποτέ. Τα μόνα τραγούδια που ακούγονται σήμερα, στα εμπορικά ραδιόφωνα και στις ψυχαγωγικές (;) μουσικές εκπομπές, της ελληνικής τηλεόρασης είναι είτε διασκευές παλιότερων επιτυχημένων τραγουδιών, είτε ηχογραφήσεις εικοσαετίας και βάλε. Αν, κατ’ εξαίρεση, ακούσεις ένα καινούργιο τραγούδι σε εμπορικό ραδιόφωνο σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης «τα έσκασε γερά» κι αυτό, πάλι, με την προϋπόθεση το κομμάτι να είναι αρεστό στον καλλιτεχνικό διευθυντή του σταθμού. Δεν αρκεί, δηλαδή, να «τα σκάσει» κάποιος, πρέπει κιόλας να πειθαρχεί σε συγκεκριμένη φόρμα και θεματολογία. Τα τραγούδια που βρίσκονται αναρτημένα στις διαδικτυακές πλατφόρμες, από φτωχούς δημιουργούς που δεν έχουν τη δυνατότητα να τα διαφημίσουν μοιάζουν με τις κοπέλες που ποζάρουν ημίγυμνες στις βιτρίνες του Άμστερνταμ αναζητώντας, απεγνωσμένα, πελάτη. Είναι ζήτημα όμως αν ο περαστικός τούς ρίξει δεύτερη ματιά, πριν χαζέψει τα κάλλη της επόμενης και της μεθεπόμενης… Ο υπερκινητικός δείκτης που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον αντίχειρα του σύγχρονου καταναλωτή δεν χαρίζει κάστανα, θα χτυπήσει πάνω στο επόμενο τραγούδι σε λιγότερο από 20”. Διάγουμε την εποχή του «next track». Για ολοκληρωμένα άλμπουμ τραγουδιών, φυσικά, δεν γίνεται λόγος. Η παραγωγή και η κυκλοφορία τους είναι καθαρή γενοκτονία τραγουδιών και αυτοκτονία του δημιουργού τους».
Από την ιστορική σου πορεία σου με τους Ενδελέχεια και μετέπειτα τους Ευδαίμονες, ποιά στιγμή ή στιγμές θα σου μείνει αξέχαστη ή αξέχαστες; Τι αποκόμισες; Τι κρατάς;
Τα περιστατικά είναι πολλά και αρκετά από αυτά με έχουν εμπνεύσει σε αρκετά διηγήματα στο τελευταίο μου βιβλίο “Τα Σκισμένα Ημερολόγια”. Αν θα έπρεπε να μιλήσω με μια λέξη για την πορεία μου με τα αγαπημένα σχήματα θα έλεγα “ταξίδι”…
Πως βλέπεις το μέλλον του ελληνόφωνου ροκ στην Ελλάδα.’Εχει αλλάξει από το πως ήταν στο παρελθόν;
Το συγκεκριμένο είδος στην Ελλάδα ήταν πάντα undeground, με εξαίρεση ίσως την δεκαετία του ’90 που συγκροτήματα όπως οι Τρύπες και τα Ξύλινα Σπαθιά γέμιζαν γήπεδα και Λυκαβηττούς. Κι αυτό όμως δεν κράτησε πολύ. Στην Ελλάδα αν θες να ζήσεις από τη μουσική δεν πρέπει να ασχολείσαι με το ροκ. Με το ροκ ασχολείσαι γιατί αγαπάς αυτό που κάνεις, γιατί δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς, είσαι ερωτευμένος, δηλαδή, και ως γνωστόν ο έρωτας δεν κοιτάει λογική… Πάντως, όπως και να ‘χει, το ροκ θα υπάρχει για πάντα, είτε με ελληνικούς στίχους είτε με αγγλικούς. Το ροκ ήρθε στη χώρα μας για να μείνει.
Ποιά είναι τα επόμενα σου καλλιτεχνικά σου σχέδια (σε όποια από τις τέχνες καταπιάνεσαι); Είσαι πολύπλευρος και πολυτάλαντος καλλιτέχνης.
Έχω στόχο να ανεβάζω ένα σινγκλ κάθε μήνα περίπου, τουλάχιστον όσο μου επιτρέπουν οι εργασιακές μου συνθήκες. Το νέο μου βιβλίο βρίσκεται στα σκαριά καθώς και -εκτός από τις δυο ταινίες που προανέφερα- και ένα θεατρικό…
Στο ΚΕΘΕΑ διδάσκεις μουσική, στα πλαίσια των δημιουργικών δραστηριοτήτων των μελών, έδω και 27 χρόνια. Η κυβέρνηση πάει να καταργήσει αυτή τη δωρεάν κρατική προσφορά και να δωθεί σε ιδιώτες. Δικαίωμα δηλαδή στην απεξάρτηση θα έχουν μόνο τα παιδιά των Αρίστων που οι γονείς τους έχουν οικονομική επιφάνεια;
Δεν ξέρω αν μιλάμε για πλήρη κατάργηση πάντως οι τελευταίες κινήσεις δεν γίνονται για καλό. Όταν βάζεις χέρι σε ένα άμισθο διοικητικό συμβούλιο, που τόσα χρόνια εκλέγεται από τους ίδιους τους εργαζόμενους και τα μέλη, για να τοποθετήσεις τους δικούς σου, όταν μιλάς για συγχώνευση και για υπερυπεύθυνους, για ό,τι δηλαδή πιο δυσκίνητο και γραφειοκρατικό μας έχει διδάξει το ελληνικό δημόσιο, κάτι σάπιο υπάρχει στον ορίζοντα…
Τι είναι για σένα το ροκ;
Ανάσα.
INFO:
«Δεν χωράμε όλοι» τιτλοφορείται η νέα δισκογραφική δουλειά του Δημήτρη Μητσοτάκη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μετρονόμος. Πρόκειται για μία συλλογή 13 τραγουδιών σε στίχους, μουσική, ενορχήστρωση και ερμηνεία του ίδιου του τραγουδοποιού. Τα κομμάτια κυκλοφόρησαν κατά την περίοδο 2017-2020 σε μορφή ψηφιακών singles στις σελίδες του δημιουργού σε Spotify και YouTube.
Δυνατοί στίχοι του τραγουδοποιού, με ξεκάθαρες επίκαιρες αλλά και διαχρονικές κοινωνικές αναφορές, με σαφή θέση κάτω από την κριτική ματιά του Δημήτρη Μητσοτάκη.
Ευχαριστώ θερμά τον Δημήτρη Μητσοτάκη για την παραχώρηση της συνέντευξης, εύχομαι καλοτάξιδος ο νέος δίσκος, να είναι πάντα τόσο δημιουργικός και σύντομα να τον απολαύσουμε και live!